Akü elektrik enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürerek depo edip ihtiyaç halinde kullanıma sunan bir cihazdır. Her bir kullanım alanı için farklı türde akü bulunur. Otomobiller için farklı, yenilenebilir enerji kaynakları için farklı ve denizcilik için farklı türde aküler kullanılır. Diğer akülerden farklı olarak denizcilikte, gemi ile yatlarda kullanılan aküler darbeye ve şiddetli sarsıntıya karşı daha dayanıklı olmak zorundadır. Bunun için tekneler için özel olarak üretilmiş aküler kullanılmalıdır.

Teknelerde Hangi Akü Tercih Edilmelidir?

Denizcilikte, tekne ile yatlarda kullanılan aküler derin döngülü jel veya AGM akülerdir. Tekneler diğer ortamlara göre daha sarsıntılıdır. Daha dalgalı ve ani hava değişimlerinin görüldüğü bir ortamda bulunur. Bu yüzden kullanılan akünün de bu ortama uyumlu olması gereklidir. Sürekli sarsıntıya bağlı olarak sulu akünün kullanılması sakıncalıdır. Sulu akü denizcilikte kullanıldığında aküde sıvı kaybı ortaya çıkar. Bu durumda akü bozulabilir. Bu sebeple derin döngülü aküler teknelerde kullanıma uygundur.

AGM ve Jel aküler tam bakımsızdır. Darbeye, sarsılmaya ve hava sıcaklığındaki değişimlere karşı dirençlidir. Aşırı soğuk veya aşırı sıcak havalardan akünün performansı olumsuz etkilenmez. Diğer akülere kıyasla daha uzun bir kullanım ömrüne sahiptir. Bu sebeple denizcilikte yoğun olarak AGM ve Jel akü kullanımı tercih edilir.

Tekne ve Yatlara Uygun Olan Akülerin Kullanım Amaçları

Teknelerde Start ve Servis aküsü olmak üzere iki farklı amaçla kullanılan akü bulunur.

1. Start Aküsü

Start aküsü kullanılarak deniz taşıtının motoru çalıştırılır. Kısa sürede marş motorunun çalışması için yüksek düzeyde akım verecek şekilde bir tasarıma sahiptir. Bu nedenle servis aküsünden farklı olarak daha yüksek düzeyde amper üreten bir aküdür. Motor çalışır vaziyetteyken akü alternatörden beslenir. Alternatör dışında tekne limanda bağlı durumda iken sahilden alınan elektrikle teknenin içinde bulunan Akü Şarj cihazından şarj edilmesi gerekmektedir. Start aküsü mutlaka darbe ile sarsıntılara karşı tedbirli olmak için tekne içerisinde sabitlenmelidir. Start aküsünün şarjı kesinlikle 12.2 voltun altına düşmemelidir. Aksi takdirde akü zarar görebilir.

2. Servis Aküsü

Tekne de bulunan cihaz ve sistemlerin çalışması için gerekli enerjinin sağlandığı aküye Servis Aküsü denir. Bu akünün voltajının 12V un altına düşürülmemesine dikkat edilmelidir. Servis Aküsü kapasitesi seçilirken teknede bulunan tüm cihaz ve sistemlerin çektikleri akımlar hesap ve analiz edilerek en uygun olan seçilmelidir. Eğer akü kapasitesi düşük kalırsa akü çok çabuk biter ve sürekli şarj etmek zorunda kalırsınız.

Akü Kullanılırken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?

• Denizcilikte kullanılan aküler tekne veya yat içerisinde aküye özel olarak yapılan bir bölmede saklanmalıdır. Akü mutlaka sabit bir konumda olmalıdır. Tekne sarsıntılara ve darbelere daha savunmasız bir durumdadır. Bu sebeple güvenlik nedeniyle kuvvetli sarsıntılarda ve en kötü ihtimalle teknenin alabora olması durumunda bile akünün kıpırdamaması oldukça kritik bir öneme sahiptir.
• Akünün üstüne herhangi bir cisim düşmesi veya sert bir darbe alması ihtimaline karşılık tedbir alınması gerekir. Bu nedenle akünün kutup başlarının üzeri örtülerek kapatılmalıdır. Bu tedbir sayesinde akünün kısa devre yapması önlenmiş olur.
• Akünün bulunduğu ortamda karmaşaya yol açacak diğer ekipmanların bulunmaması gerekir. Mazot ya da LPG gibi yakıt hortumlarının akünün olduğu yerden farklı bir yerde bulunması gereklidir.

Akülerin Bakımı Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

• Akünün kutup başlarının temizliğine dikkat edilmelidir. Kutup başları paslı olmamalıdır. 3 aylık düzenli Arallarla pas sökücü sprey kullanılarak kutup başları temizlenmelidir.
• Sulu akülerin içerisinde bulunan su düzeyi plakaların altında olmamalıdır. 3 aylık dönemlerde akü içindeki su kontrol edilmeli ve gerektiğinde su takviyesi yapılmalıdır.
• Teknelerdeki şiddetli sarsıntı ile darbelere karşı akünün zarar görerek kısa devre yapmasının engellenmesi gerekir. Bu nedenle akü sabit bir yerde muhafaza edilmelidir.
• Akünün kısa devre yapma ihtimalinin önlenmesi için akü kasasına koyulmalıdır. Kutup başlarının kapalı bir ortamda muhafaza edilmesi gereklidir.
• Tekne karaya çekildiğinde akünün uzun süre kullanılmamasına bağlı olarak akü şarjsız bırakılmamalıdır. Uzun süre kullanılmayan akü ne çok yüksek ne de çok düşük sıcaklıkta kalmamalıdır. Oda sıcaklığı akünün korunması için idealdir. Ayrıca 15 günlük aralıklarla akü şarj edilmelidir.
• Elektrik düzeneğine bağlanırken akü önce pozitif ve sonra da negatif uçlardan bağlanmalıdır. Elektrik düzeneğinden sökülürken ise tam tersi sırayla uçlar çıkarılmalıdır.